Türkiye’de engellilik tespiti nasıl yapılıyor, Sağlık kurulu raporları nasıl veriliyor? Konunun en yetkili ismi Kronik Hastalıklar ve Yaşlı Sağlığı Daire Başkanı Banu Ekinci, açıkladı.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Kronik Hastalıklar ve Yaşlı Sağlığı Daire Başkanı Banu Ekinci, Türkiye’de engellilik tespitinin nasıl yapıldığına dair bilgiler verdi.
Türkiye’de Yaşayan Engelli Kadınlar ve Engellilere Bakanların Sorun ve Çözüm Önerileri Alt Komisyonunda konuşan Ekinci, şu ifadeleri kullandı; “Şu anki, ülkemizdeki engellilik tespiti en az beş hekimin yer aldığı sağlık kurulu tarafından 350’nin üzerinde hastanede yapılıyor, sadece kamu hastaneleri ve bizim yetki verdiğimiz üniversite hastaneleri. Yetki verirken yönetmelikte bulunan hekim kadrosunun kurumda olup olmadığına bakıyoruz ve ona göre yetki veriyoruz.
Burada karşılaştığımız sorunlar, 350 hastanenin yerelde, kendi işleyişinde farklılıklar var; tecrübesi farklı, personel farklılıkları var, poliklinik randevu işleyişleri bile birbirinden farklı olabiliyor kurumların, bir standardizasyon sağlamaya çalışıyoruz. Engelli sağlık kurulu raporunun başvurudan sonra yirmi gün içerisinde tamamlanması gibi bir somut süremiz var kurumların tamamlayabilmesi için. Çocuk raporlarında üst ihtisaslar olduğu için süre biraz uzayabiliyor. Mesela çocuk psikiyatrisi, çocuk nörolojisi gibi branşlar daha az bulunduğu için rapor süreleri uzayabiliyor. Bu nedenle, biz çocuk özel gereksinim raporu yönetmeliğinde hekimlere özel bir eğitim verip biraz daha işleri kolaylaştırma için altyapı çalışması da hazırlıyoruz ve standardizasyon… Standardizasyonu elektronik ortamda yapmak istiyoruz öncelikle, standart bilgi ve standart rapor çıkması için.
Bir de şunu söylemek istiyorum: Bir bireyin birkaç engelli değerlendirmesi olabilir. Biz çok incelemeyle karşılaştık. A hastanesine gidip 2 hastalığını söyleyip B hastanesine gidip 4 tane hastalığını söyleyip farklı raporlar alabiliyor bireyler. Bir de bunun içine kaza ve yaralanma geçirdiği için sigorta şirketleri tarafından sadece kaza ve yaralanmaya özgü rapor istenmesi gibi durumlar söz konusu. Bu nedenle, sanki hastanelerin verdiği raporlar tutarsızmış gibi görünmekle birlikte aslında özelde incelendiğinde rapor tutarlı, hastaneye verilen bilgi az ya da farklı olduğunu görüyoruz çoğunlukla.
Bir de mesela görme değerlendirmesinde hekim sizin panodan gördüğünüz yeri işaretlediği zaman bir önceki muayenede “Üstü gördüm.” bir sonraki muayenede “Altı gördüm.” dediğiniz zaman oranınız direkt değişir. Yani hekimlerin bu konuda oranı değiştirmemek için yapabileceği çok fazla bir şey yok. Bu, aynı zamanda kişinin ölçümlerinin değişmesiyle ilgili de bir şey, tutarsızlık olarak algılanmaması gerektiğini hatırlatmak istiyorum.
Bizim şu anki ürettiğimiz çözümlere geçmek istiyorum. Hekimlerin kullandığı Hastane Bilgi Yönetim Sistemi var, poliklinikte kullandıkları. Onun içinden engelli sağlık raporu verilmesi için yazılım hazırlıyoruz şu anda. Erişkin yazılımı bitmek üzere, çocuk için de aynı raporu hazırlayacağız. Bunu e-rapor sisteminde ve e-devletten tüm kurumlarla paylaşmayı öngörüyoruz ve burada kurumların ihtiyacı olan bilgileri soracağız, tüm sağlık kayıtlarını aynı anda açmayacağız. Biz de aynı, kişisel bilgilerin paylaşılması sorununu sizlerle birlikte yaşıyoruz. Bireylerden, sağlık kuruluna ilk başvururken kurumlarla paylaşılabileceğine dair onay aldıktan sonra bu paylaşımı sağlayacağız. Hastanelerin sisteme şu an kayıtları yönetmelik çıktığı zaman zorunlu hâle gelecek, online tek protokol olacak ve mükerrer raporları ayrıştıracağız. Tüm hastanelerin bütün raporları görmesini sağlayacağız aynı anda ve kişinin bir önceki raporunu gördüğü için, bu sefer önceki raporundaki yani kişinin… Tutarsızlıkları minimuma indireceğiz.
Şu an biz baktığımızda, 18’e yakın farklı mevzuattan hekimlerden rapor istendiğini gördük. Hekimler bazen ayrıştırmakta da zorlanabilecekler. Kurumların bize gönderdikleri kişileri yazıyla göndermelerini istiyoruz. Yani ne istediklerini somut olarak söylerlerse raporlar daha isabetli çıkıyor ama veznedeki personel “Sen bu raporu bir yenile, gel.” dediği zaman kurumun tam olarak istediği raporu veremeyebiliyoruz, açıklamalar kısmı özellikle farklı olabiliyor. Mesela “Bu raporu istihdam için almışsınız, ‘vergi indirimi için’ yazmıyor.” diye raporlar geri geliyor, bunları engellemek istiyoruz sistemde. Kaza ve yaralanma için ayrı bir raporu yönetmeliğe ekledik “kaza ve yaralanmaya özgü rapor” diye. Böylelikle engellilik raporu parça parça olmayacak.
Kaynak: Engelsizler Net
