Türkiye’nin 2013 ve 2014 yıllarındaki engelli hakları ve erişilebilirlik konusundaki karnesini çıkartan çalışma, ülke çapında erişilebilirlik standartlarına uyan tek bir binanın bile olmadığı ortaya çıkardı. Kitap haline getirilen çalışma kapsamında, erişilebilinirlik, eğitim, çalışma hayatı ve sağlık alanlarında çalışmalar yapıldı.
YÜZDE 2’LİK İLERLEME
Araştırma sonuçlarına göre, Erişilebilirlik İzleme Sistemi veri tabanında bulunan toplam bina sayısı 1 milyon 525 bin 178 adet binadan, sadece 3 bin 380’ni yüzde 75’in üzerinde erişilebilir durumda. Arter, cadde ve sokakların durumu da içler acısı. Buna göre, geçtiğimiz yıl engellilere uygun rampa yapılan yaya yolunda sadece yüzde 2, hissedilebilir zemin yaya yolunda ise yüzde 1’lik ilerleme sağlandı. Yine 81 ilin trafik sinyalizasyonları da incelendi. Sonuçlara göre, cevap alınan 41 ildeki trafik ışıklarının yüzde 8’in de sesli uyarı sistemi varken, yüzde 91’in de ise herhangi bir çalışma yok.
HALK OTOBÜSLERİNDE İLERLEME ORANI YÜZDE
0.30 Çalışma kapsamında toplu taşıma araçları da ele alındı. Bu kapsamda bilgi talep edilen 81 ilden 51’i bilgi edinme başvurusuna cevap verdi. Rakamlara göre, fiziksel engelliler için otobüslerin yüzde 59’unda hâlâ rampa yok. Duyma engelliler için otobüslerin yüzde 70’inde görsel ikaz sistemi bulunmuyor. Veriler içerisinden İstanbul’a ait rakamlar çıkarıldığında, yüzdelerin giderek düştüğü görülüyor. Buna göre, sesli araç sistemine sahip olan toplu taşıma araçlarının yüzdesi 26’dan yüzde 10’a, görsel ikaz sistemine sahip olan araçların oranı da yüzde 29’dan 13’e düşüyor. İki yıllık çalışma kapsamında da, belediye otobüslerinde yüzde 31’lik halk otobüslerinde ise yüzde 0.30’luk bir iyileşme gözüküyor.
MEB’İN VERİ AĞI YOK
Çalışma kapsamında engellilerin eğitim hayatında maruz kaldıkları kötü muamele, şiddet ve taciz olayları da değinildi. Engelli çocukların engelsiz çocuklara göre 4 kat daha fazla şiddet mağduru, 2.9 kat daha cinsel şiddet mağduru olduğu ifade edilen raporda, “Engelli öğrencilerin eğitim hayatında maruz kaldıkları kötü muamele, şiddet ve istismar olayları ile ilgili MEB’in herhangi bir biriminde sistematik veri toplama ağı bulunmamaktadır. Bu nedenle yaşanan vakalarla ilgili münferit çözümler üretilmekte, kalıcı çözümler sağlanamamaktadır” dendi.
MEVZUATTA VAR, GERÇEKTE YOK
Engellilerin çalışma hayatına katılımları konusunda, kamunun engellilere yönelik yüzde 3’lük istihdam açığının bile kapanamadığı belirtilen raporda, 2014 yılı sonu itibariyle kamuda 24 bin 566 engelli memur açığı olduğu ifade edildi. Raporda, “Genel olarak yapılan izleme ve araştırma raporlarının ortaya koyduğu sonuç, mevzuatta yer alan eşitlik ve ayrımcılık yasağı temelli hükümlerin, yeterince sağlanamadığıdır. Bu noktada, mevzuatta yer alan pozitif ayrımcılık uygulamalarının uygulamaya yansıması için adımlar atılması en hayati ihtiyaçtır. Bu perspektifle ilerlenen yolda, engelliler için engelsiz bir dünya söylemi hayata geçirilebilecektir” dendi.
Kaynak: Taraf / Aysun Yazıcı
