Engelli araç alımı şartları, ÖTV indirimi ile satın alımlarda engelli imkan sağlıyor. Engellilik durumuna göre değişen ÖTV indirimi, engelli araç alımı hesaplamalarında önemli rol oynuyor. Yüzde 90 üzeri ve altı engeli olan vatandaşların indirimden farklı oranlarda yaralanabildiği süreçte, rapor önem arz ediyor. İşte, engelli araç alımı başvuru şartları ve hesaplama hakkında bazı bilgiler.
Engelli araç alımı şartları engelli bireyin sahip olduğu rapor oranına göre değişkenlik gösterebilmektedir.
Engelliler binek otomobil, panelvan, kamyonet vb. çeşitli taşıt alımlarında ÖTV ödemeden daha düşük maliyetle bu araçlara sahip olabiliyor (ÖTV Kanunu Md. 7/2). Bu avantaj beş yılda bir kez kullanılabiliyor, beş yıl içinde araç satılırsa ÖTV’sinin Maliye’ye ödenmesi gerekiyor. ÖTV avantajının genel çerçevesi böyle, detayları ise ayrı başlıklarda ele alıyoruz…
Engelli araç alımında ÖTV Avantajı hangi araç türleri için geçerli?
ÖTV Kanunu’na ekli (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi taşıtlardan;
- 1600 cm³ veya altında motor silindir hacmine sahip binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, steyşın vagon, vb. taşıtlar (Türk Gümrük Tarife Cetveli’nin 87.03 tarife pozisyonunda yer alanlar)
- Eşya taşımaya mahsus, 2800 cm³ veya altında motor silindir hacmine sahip van, panelvan, kamyonet, pick-up, vb. taşıtlar (87.04 tarife pozisyonunda yer alanlar)
- Motosikletler (87.11 tarife pozisyonunda yer alanlar).
Engellilik derecesine göre farklılıklar var mı?
a- Yüzde 90 veya üzeri engelli olanlar:
Engellilik derecesi yüzde 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler yukarıda saydığımız araçların beş yılda bir defa olmak üzere ilk iktisabı (ilk alımı) sırasında ÖTV ödemiyor (ÖTV Kanunu Md. 7/2-a).
Engel sebebi dikkate alınmıyor; görme, işitme, konuşma veya ortopedik olabileceği gibi zihinsel engelliler veya böbrek rahatsızlığı olanlar da bu istisnadan yararlanabiliyor. Engellilerin taşıtı bizzat kullanması veya kullanamaması şartı da aranılmıyor. Ayrıca taşıtta herhangi bir mekanik ilave veya tadilat (özel tertibat) yapılması şartı aranmıyor. Ancak taşıtı bizzat kullanamayacak durumda olanların, istisnadan yararlanabilmesi için ilk iktisaptan önce tekerlekli sandalye veya sedye ile binilmesine ve seyahat edilmesine uygun tertibat yaptırılması zorunluluğu aranıyor. Yüzde 90 veya üzeri engelli olan bu kişilerin vergi avantajından yararlanabilecekleri araçlar da farklı: Panelvan, kombi gibi hem yük, hem de yolcu taşımacılığında kullanılabilen çok amaçlı taşıtlarla (hafif ticari taşıtlar) sürücü dâhil 9 kişilik oturma yeri olan taşıtların (87.03 tarife pozisyonunda sınıflandırılan) ilk alımında istisna uygulanabiliyor (ÖTV Kanunu Md. 7/2-b).
b- Yüzde 90’ın altında engellilik derecesi olanlar:
Yukarıda saydığımız araçları, bizzat kullanmak amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici ‘özel tertibat’ yaptıran yüzde 90’ın altında engellilik derecesi olanlar da araçların ilk iktisabında (ediniminde) ÖTV ödemiyorlar (ÖTV Kanunu Md. 7/2-c). Manuel vitesli bir taşıtın hareket ettirici aksamında engelliliğe uygun tertibat yaptırdığı durumda taşıtı kullanabilecek olanlar vergi avantajından yararlanabiliyor. Engellilik oranı yüzde 90’ın altında olan, işitme engelliler, görme engelliler, böbrek rahatsızlığı olanları kalp nakli veya rahatsızlığı olanlar, zihinsel engelliler ÖTV istisnasından yararlanamıyor.
Bazı durumlarda otomatik vitesli araçlarda hiçbir özel tertibat yaptırılmadan da ÖTV’siz araç alımı mümkün olabiliyor. Manuel vitesli bir taşıtı vites kolunda ve/veya debriyaj pedalında sabitlenmiş özel tertibat yaptırmadan kullanamayacak durumda olan engelliler için, otomatik vitesli taşıtlar, özel tertibatlı taşıt olarak kabul ediliyor.
İstisna kapsamında ilk iktisabı yapılan taşıtın, engelli kişi tarafından bizzat kullanılması; engelli kişinin taşıtı bizzat kullanmasının mümkün olmaması halindeyse, zorunlu haller dışında sürekli olarak yararına sunulması gerekmekte.
Beş yıllık süre yine geçerli… Her beş yılda sadece bir taşıt için istisnadan yararlanılabiliyor. ÖTV ödenmeksizin alınan taşıt, sonradan ÖTV’si ödenerek satılmış olsa da, beş yıllık süre dolmadığı sürece yeniden ÖTV avantajından yararlanılamıyor. Bu istisnadan yararlanılabilmesi için gerekli H sınıfı sürücü belgesi ve özel tertibata ilişkin ibareleri (kod numarasını/numaralarını) içeren A, A1, A2, B, B1, BE ve M sınıfı sürücü belgesi koşulları da ayrıca dikkate alınmalı.
Hürriyet